ტომას ბროლინი: შვედეთის სახე 90-იანებში

„ლიდს იუნაიტედის“ ნებისმიერ გულშემატკივარს ტომას ბროლინის შესახებ რომ ჰკითხოთ, უმრავლესობა გიპასუხებთ, რომ 4.5 მილიონი ფუნტი სტერლინგის ღირებულების შვედი მათ საყვარელ გუნდში კოლოსალური რეპუტაციით ჩავიდა, თუმცა სიზარმაცისა და ირაციონალურობის გამო იორკშირული კლუბის დატოვების მიუხედავად, თავისი ნიჭიერების პიკში იგი ნამდვილად ვარსკვლავური კლასის ფორვარდი იყო.

ბროლინი შვედურ საფეხბურთო ასპარეზზე ახალგაზრდა ასაკშივე გაიხსნა და ჯერ კიდევ 1984 წელს, 14 წლის ასაკში, ქვეყნის რანგით მეოთხე დივიზიონში მობინადრე „ნესვიკენსში“ სადებიუტო თამაშისას გახდა წარმატებული.

ხსენებულ პერიოდში შვედურ ფეხბურთში გარდამტეხი დრო იდგა. საფეხბურთო ჩინოსნები, ქომაგები, სპეციალისტები თუ ფეხბურთელები იმედგაცრუებულნი იყვნენ 1982 წლის მსოფლიო ჩემპიონატზე ეროვნული ნაკრების ვერგასვლით. ჭაბუკი ტომას ბროლინი კი იმ პერსპექტიული თაობის ლიდერი უნდა გამხდარიყო, ვინც ახალ სიცოცხლეს შთაბერავდა ქვეყანაში ფეხბურთს და „ბლოგულტს“ (შვედეთის ნაკრების მეტსახელი) მსოფლიო ასპარეზზე დააბრუნებდა.

17 წლის ასაკში ბროლინს ეროვნულ გუნდში უკვე 36 მატჩი ჰქონდა გამართული, იქამდე სანამ 1987 წელს ალსვენსკანის გუნდ „სუნდსვალს“ შეუერთდებოდა. ფეხბურთის უფრო მაღალ დონეზე თამაშის პარალელურად, მან სწავლა ამავე კლუბის საფეხბურთო აკადემიაში გააგრძელა.

1990 წელს, სუნდსვალში გატარებული სამი სეზონის შემდეგ, ტომას ბროლინი „ნორჩიოპინგში“ გადავიდა, სადაც საგაზაფხულო სეზონზე ცხრა შეხვედრაში მიიღო მონაწილეობა და შვიდჯერ შეარხია მეტოქე გუნდების ბადე.

იმავე წლის ზაფხულში, 20 წლის თავდამსხმელი მსოფლიო ჩემპიონატს მოწყურებულ ეროვნულ ნაკრებთან ერთად იტალიაში მუნდიალზე სათამაშოდ გაემგზავრა. მსოფლიო პირველობის პირველ ტურში, ტურნირის ფავორიტ ბრაზილიას მატჩის მიწურულს ბროლინმა გოლი გაუტანა და ანგარიშში სხვაობა შეამცირა - „ბლოგულტი“ 1:2 დამარცხდა. შვედებმა ანალოგიური ანგარიშით დათმეს დარჩენილი ორი შეხვედრა შოტლანდიასა და კოსტა რიკასთან და მუნდიალს გაწბილებულები დაემშვიდობნენ.

ტომას ბროლინმა იტალიის მუნდიალზე C ჯგუფის სამივე შეხვედრა სასტარტოში დაიწყო და მხოლოდ მესამე ტურში, კოსტა რიკასთან შეცვალეს ნაადრევად, 34-ე წუთზე. 

შვედეთის ნაკრების ჯგუფში ჩარჩენის მიუხედავად, „ბროლემ“ საყოველთაო ყურადღება მიიპყრო და კარიერის ახალმა გუნდმაც არ დაახანა - როგორც ამბობენ, 20 წლის ტომასმა ათზე მეტი კლუბის შემოთავაზება მიიღო, არჩევანი კი იტალიურ „პარმაზე“ შეაჩერა და ახალ კლუბს 1990-91 წლების სერია A-ში დაბრუნების წინ, პრე-სეზონზე შეუერთდა.

სადებიუტო იტალიურ სეზონში ალესანდრო მელისთან ერთად შეტევაში გამწესებულმა ბროლინმა 7 გოლი გაიტანა, ნევიო სკალას გუნდმა კი ჩემპიონატში მეხუთე ადგილი დაიკავა, რაც UEFA-ს თასზე გასვლის უფლებას იძლეოდა. 

Il Grande Parma: ემილიელთა დაუოკებელი აღმასვლა 90-იანებში

მომდევნო სეზონში შვედმა ფორვარდმა სერია A-ს უკლებლივ ყველა მატჩში ითამაშა, ოთხი გოლის გატანა ჩემპიონატში შეძლო, ორი კი თასზე მიითვალა. პარმეზანელებმა იტალიის პირველობის ცხრილში ამჯერად მეშვიდე ადგილი დაიკავეს, სამაგიეროდ ქვეყნის თასი მოიგეს, რაც კლუბის პირველი მნიშვნელოვანი ტიტული იყო. 

შვედეთში ყველა დიდი მოლოდინებით იყო სავსე 1992 წლის ევროპის ჩემპიონატისადმი, რომლისთვისაც ქვეყანას უნდა ემასპინძლა. „ბლოგულტმა“ ევროს საწყის ეტაპზე ბრწყინვალე შთაბეჭდილება დატოვა და საკმაოდ ძლიერ ჯგუფში, საფრანგეთთან, ინგლისსა და დანიასთან პირველი ადგილი დაიკავა. ბროლინმა გოლები დანიასა და ინგლისს გაუტანა. აღსანიშნავია, რომ მომავალმა ჩემპიონმა დანიამ ერთადერთი მარცხი პრინციპულ მეტოქესთან, მასპინძელ შვედეთთან განიცადა 0:1.

ნახევარფინალში ტომი სვენსონის გუნდის მეტოქე მსოფლიოს მოქმედი ჩემპიონი გერმანია იყო. დრამატულ შეხვედრაში ბერტი ფოგტსის გუნდმა 3:2 იმარჯვა და ფინალში გავიდა, ტომას ბროლინმა კი ბოდო ილგნერის კარი პენალტით დალაშქრა...

შვედმა შემტევმა იტალიის 1992-93 წლების ჩემპიონატსა და თასზე წინა სეზონის მსგავსი სტატისტიკა აჩვენა, „პარმასთან“ ერთად კი ამჯერად ევროპის თასების მფლობელთა თასი აღმართა.

კარგი ფორმის შენარჩუნების შემდეგ ემილიურმა კლუბმა ფაუსტინო ასპრილია და ჯანფრანკო ძოლა დაიმატა, ტომას ბროლინი კი 1994 წლის მსოფლიო ჩემპიონატს კარიერის საუკეთესო ფორმით შეხვდა.

ამერიკაში გამართული მსოფლიო პირველობა ბროლინისა და მისი თაობის ნაკრების ჭეშმარიტ გაბრწყინებად შეფასდა. შვედებმა ლაღი, შემტევი და შედეგიანი ფეხბურთი ითამაშეს და მუნდიალის ბრინჯაოს მედლებს შეწვდნენ. თავად ბროლინმა ჩემპიონატი სამი გოლით დაასრულა, რომლებიც ჯგუფში რუსეთს (პენალტით), მეოთხედფინალში რუმინეთსა (ასევე შეასრულა პენალტი თერთმეტმეტრიანების სერიაში) და მე-3 ადგილისთვის მატჩში ბულგარეთს გაუტანა. ამასთანავე, FIFA-ს მიერ დასახელებულ მუნდიალის სიმბოლურ თერთმეტეულში ერთადერთი შვედი სწორედ იგი იყო.

ტომას ბროლინის კარიერის საბედისწერო შეხვედრა 1994 წლის 16 ნოემბერს, უნგრეთის ნაკრების წინააღმდეგ სტადიონ „როსუნდაზე“ გამართული მატჩია, სადაც 24 წლის ფეხბურთელმა ტერფის ძვალი გაიტეხა. დღევანდელი შეფასებით, ნიჭიერი თავდამსხმელის დაღმასვლა სწორედ იმ დღეს დაიწყო...

ბროლინმა 1995-96 წლების სერია A-ს სეზონისთვის ფორმა აღიდგინა, თუმცა „ჯალობლუში“ მისი სრულფასოვანი დაბრუნება „ბარსელონადან“ ხრისტო სტოიჩკოვის დამატებამ შეაფერხა. 1995 წლის ზაფხულში ნევიო სკალამ ტომას ბროლინი უკან დახია და ხან მეორე თავდამსხმელად ათამაშა, მეტწილად კი - ცენტრალური ნახევარმცველის პოზიციაზე. მოედანზე ამ ექსპერიმენტების მიღმა შვედი ფეხბურთელის ფიზიკური მდგომარეობა გაუარესდა და იმავე წლის ნოემბრისთვის იგი ტრანსფერზე დააყენეს.

„ლიდს იუნაიტედმა“ 1994-95 წლების პრემიერ ლიგის სეზონი მეხუთე ადგილზე დაასრულა, რითაც UEFA-ს თასზე გავიდა. იორკშირულ გუნდს ამაში დიდად შეუწყო ხელი ტონი იებოას 18-მა გატანილმა გოლმა, თუმცა მწვრთნელ ჰოვარდ უილკინსონს ახალი სეზონისთვის სჭირდებოდა თავდამსხმელი, რომელიც განელს შეავსებდა და მის შესუსტებულ გუნდს სიღრმეს შესძენდა. მისი არჩევანი ტომას ბროლინი იყო.

ლიდსელთა რიგებში ბროლინის დებიუტი 1995 წლის ნოემბერშივე შედგა „ნიუკასლთან“, ოთხი დღის შემდეგ კი ინგლისის ლიგის თასზე „ბლექბერნ როვერსთან“ მოგებულ (2:1) შეხვედრაში იგი სასტარტოში გამოჩნდა. პირველი გოლი „ლიდსის“ მაისურით „ბროლემ“ დეკემბერში, „შეფილდ უენზდისთან“ წაგებულ მატჩში გაიტანა, რასაც შემდეგ ტურებში „ბოლტონთან“ ერთი გოლი და „ვესტ ჰემთან“ დუბლი მოყვა.

ამბობენ, რომ ამ მომენტში ნევიო სკალა ნანობდა მის გაყიდვას და სტოიჩკოვის დამატებას, რადგან ბულგარელ ვარსკვლავს „პარმაში“ დიდად ვერაფერი გამოსდიოდა…

პრობლემა ტომას ბროლინსაც შეექმნა, როდესაც 1996 წლის იანვარში, დამრიგებელ უილკინსონთან მოუხდა უთანხმოება. შვედი „ლივერპულთან“ გამანადგურებელი მარცხის (0:5) შემდეგ დაუპირისპირდა „ლიდსის“ მენეჯერს არასწორი ტაქტიკისა და მოედანზე მისი არასწორ პოზიციაზე დაყენების გამო. 

უილკინსონმა, რომელსაც „ლიდსის“ ქომაგები ოთხი წლის წინანდელი ჩემპიონობისთვის ჯერ კიდევ ემადლიერებოდნენ, შვედი შეგირდი დასაჯა და მიუხედავად იმისა, რომ გუნდს ტრავმების გამო ბევრი მოთამაშე აკლდა, ფეხბურთელი „ასტონ ვილასთან“ მატჩში სათადარიგოში დატოვა. ამას ისიც დაერთო, რომ ტომას ბროლინმა შვედურ ტელეარხზე იხუმრა, თითქოსდა ის „ნორჩიოპინგში“ ბრუნდებოდა, რამაც ჰოვარდ უილკინსონი კიდევ უფრო განარისხა.

„ჩელსის“ წინააღმდეგ გარი მაკალისტერისთვის საგოლე გადაცემამ „ბროლეს“ ვეღარ უშველა, რამდენიმე დავის შემდეგ, რომლის დროსაც უილკინსონმა პროფესიონალ ფეხბურთელთა გაერთიანებას ბროლინისთვის ხელფასის დაკავების კანონიერების შესახებ მიმართა მას შემდეგ, რაც შვედმა სეზონისწინა ვარჯიში გამოტოვა, ის იჯარით „ციურიხში“ გადავიდა.

იორკშირში ახალ მენეჯერთან დაბრუნება ტომას ბროლინს არაფერში წაადგა, ჩაიშალა „სამპდორიაში“ მისი ტრანსფერიც. კლუბმა ფეხბურთელს ურჩია, ინგლისში დარჩენილიყო სამედიცინო მკურნალობისთვის, მაგრამ ბროლინმა ამის ნაცვლად საკუთარი ჯიბიდან 500 000 გირვანქა სტერლინგი გადაუხადა „პარმას“, რათა 1996-97 წლების სეზონის დარჩენილი ნაწილი იჯარით იტალიაში ეთამაშა.

საბოლოოდ, პრემიერლიგურმა უსიამოვნებებმა ფეხბურთელის თავდაჯერებულობა შეარყია და მისი წონისა და ფორმის შესახებ სტიგმა გააჩინა. გაუარესებული ფიზიკური კონდიციების გამო ტომას ბროლინი „რეალ სარაგოსამ“ და ედინბურგის „ჰარტსმაც“ დაიწუნეს...

ლიდსში კი დღემდე უკვირთ, როგორ დახარჯა ჰოვარდ უილკინსონმა 4.5 მილიონი ფუნტი ფეხბურთელში, რომელსაც ბოლომდე არც კი იცნობდა. შვედეთის 90-იანი წლების ნაკრების გამორჩეული სახელისგან ინგლისში იმას მოელოდნენ, რაც მანამდე მისთვის არასოდეს უთხოვიათ.

„ბროლემ“ ვერც 1997-98 წლების სეზონში, „კრისტალ პალასის“ რიგებში გამოიჩინა თავი (16 მატჩი, არცერთი გოლი), კარიერაში მის უკანასკნელ შეხვედრას კი კომიკური უფრო ეთქმის - ტომას ბროლინმა 1998 წლის აგვისტოში, შვედეთის რანგით მე-4 დივიზიონში „ჰუდიკსვალის“ შემადგენლობაში, „კირუნასთან“ შეხვედრის ბოლო 15 წუთი მეკარის პოზიციაზე (!) ითამაშა.